Vroegâh in Den Haag

Jarenlang verzorgde F.J.A.M. van der Helm in het tweewekelijks verschijnende gratis blad ‘De Oud-Hagenaar’ de rubriek ’Vroegâh’. Het waren korte verhalen met aandacht voor de geschiedenis van de stad en haar bewoners. De auteur heeft veertig van deze verhalen in ‘Vroegâh in Den Haag’ gebundeld.

Torenwachters
In een tiental hoofdstukjes spelen bekende en minder bekende Hagenaars de hoofdrol en zij geven vaak een typerend beeld van het leven uit die tijd. ‘Tante Annie’ die kamertjes verhuurt aan de Weteringkade, melkboer Jan van der Helm die op het hoogtepunt van zijn bedrijf 15.000 liter melk met karretjes aan de ‘man’ weet te brengen. Of Johannes Staal en Frederik Hamel, die beiden torenwachter waren op de Sint-Jacobstoren, een functie die tot 1884 heeft bestaan.

Schonere lucht
Net zo aardig in ‘Vroegâh in Den Haag’ zijn de beschrijvingen van de veranderende stad. Het gedoe rond de aanleg van de Vijverdam waardoor de Hofvijver 10% kleiner werd, de opening van de Bijenkorf in 1926, een warenhuis met een roltrap die in geval van brand ‘omlaag’ kon rollen, met een dakterras en met twee ingangen: een aan de Grote Markstraat voor het ‘gewone publiek’ en de ‘deftige ingang’ aan de Wagenstraat. Een fraai verhaal over de intrede van het telefoonnet in 1883 en de eerste verkeerslichten aan de Laan van Meerdervoort in de jaren ’30. Bijzonder is ook de euforie in de gemeenteraad in 1879 als de -stinkende- Prinsengracht nu eindelijk kan worden gedempt opdat de stad ‘schonere lucht’ krijgt. Anno 2020 gaan er steeds meer stemmen op om stadsgrachten weer te openen met als argument diezelfde ‘schonere lucht’.

Veertig niet al te diepgravende, korte historische verhalen over Den Haag en zijn bewoners in een onderhoudende stijl geschreven.

Vroegâh in Den Haag – Van hoerenmadam tot Maison Krul, F.J.A.M. van der Helm. Uitg. Walburg Pers, 172 blz., €19,99. ISBN 978-94-62490-551-7.

Piet Vernimmen