Hof van Wouw

Op uitnodiging van het bestuur van de Hof van Wouw onderzocht Marjolein Jorna de geschiedenis van dit ruim 375 oude liefdadigheidshofje aan de Lange Beestenmarkt. April 2024 ontving Burgemeester van Zanen het eerste exemplaar van ‘Hof van Wouw’ uit handen van de auteur.

In 1647 koopt Cornelia van Wouw, telg uit een vooraanstaande Haagse regentenfamilie, de grond voor het te bouwen hofje aan de huidige Lange Beestenmarkt. Als dame uit die kringen (hun familiewapen siert nog steeds een van de ramen van het oude stadhuis) is de vermogende Cornelia het overigens enigszins verplicht ruim uit te pakken, daar waar het armenzorg betreft.

Hof van Wouw is bedoeld om ‘Vrou personen, het sij Weduwen ofte Vrijsters, van de waere gereformeerde religie’ een dak boven het hoofd te bieden. Het verhaal gaat dat een van haar dienstboden haar t leven redde: Cornelia is doodverklaard, maar een dienstbode komt er net op tijd achter dat ze nog ademt en uit dankbaarheid komt dit personeelslid als eerste op de lijst van toekomstige bewoners. Aanvankelijk bewonen voornamelijk oud geworden dienstboden van de regenten de 16 huisjes van de Hof.

Cornelia vervult haar rol als eerste bestuurster van de Hof met verve. Dat ze daarnaast ook behoorlijk bemoeizuchtig is en makkelijk met ‘onterven’ dreigt, merkt een achternichtje als ze wil trouwen met een man die Cornelia onwelgevallig is. Behalve het voor die tijd immense bedrag van 25.000 gulden, belegd in obligaties en rentebrieven, laat Cornelia na haar dood ook tal van gedetailleerde en strikte bepalingen na waar haar opvolgers en bewoners zich aan dienen te houden.

Eeuwenlang garandeert het legaat van Cornelia het voortbestaan van de Hof, in de begindagen terecht aangeduid als ‘een paleisje voor de armen’. Maar begin 20e eeuw ontstaat er spanning tussen de materiële en financiële staat van de Hof. Er is te weinig geld, dus gebeurt er te weinig. Het is de regent Heike Kamerlingh Onnes die bij de overheid en externe fondsen geld aanboort om daarmee het hoognodige renovatieproject eind jaren ’50 van de vorige eeuw te kunnen bekostigen. In de jaren ’80 volgt een tweede ingrijpende restauratie.

Marjolein Jorna, die een erg prettige schrijfstijl heeft, beschrijft in ‘Hof van Wouw’ uitgebreid ontstaan, bestuur en beheer van de Hof, de vroegere bewoonsters en het dagelijks leven tussen 1647 en 2000. Het laatste hoofdstuk behandelt de Hof van Wouw in de 21e eeuw.

Jorna eindigt haar boek met de constatering dat de behoefte aan een zelfstandige, beschutte woonvorm in een groene omgeving, waar Cornelia van Wouw met haar Hof aan trachtte te voldoen, anno 2024 nog steeds aanwezig is. Hof van Wouw: een plek die historisch, sociaal, cultureel en architectonisch bijzonder waardevol is.

Hof van Wouw – De geschiedenis van een Haags hofje, Marjolein Jorna, uitg. Van Stockum, 192 blz., €24,95; ISBN 978 907 009 5239. Het boek is te verkrijgen via Marianne de Vogel, de beheerder van Hof van Wouw Beheerder@hofvanwouw.nl

Piet Vernimmen