Een lust voor het oog - 25 Haagse kerken

Adembenemend. Zo begint in ‘Een lust voor het oog’ de beschrijving van het Molkenboer-mozaïek in de Heilige Antonius Abt aan de Scheveningseweg. Die term is zonder overdrijving ook van toepassing op dit boek. Het is een prachtig salontafelboek, een informatief naslagwerk en een schitterend fotoboek.

Den Haag telt momenteel iets van 100 kerkgebouwen. Van die 100 vallen er 20 in de categorie rijksmonument en 20 zijn benoemd tot gemeentelijk monument. Op één kerk na, hebben auteur Botine Koopmans en fotograaf Dick Valentijn zich tot deze twee categorieën beperkt en portretteren zij in het boek derhalve het hoogtepunt van de kerkelijke Haagse bouwkunst.

De auteurs starten met een beschrijving van de ontwikkeling van het kerkelijke leven in Den Haag, beginnend met de Abdijkerk in Loosduinen en eindigend met de ontkerkelijking in de 20e eeuw. Zij besteden in een heldere inleiding aandacht aan de katholieke beginperiode, aan de reformatie en welke gevolgen dit had voor kerkgebouwen en hun interieur. Vervolgens aan de Franse tijd en daarna aan het herstel van de bisschoppelijke kerkorde en aan de ontwikkeling in bouwstijl en interieur in de loop der tijden.

Daarna volgt de uitgebreide beschrijving van de 25 afzonderlijke kerkgebouwen. In het boek wordt uitgebreid ingegaan op de ontstaansgeschiedenis, de architectuur van in- en exterieur, de bijzonderheden en de geloofsgemeenschap. En dat alles in de prettige schrijfstijl die Koopmans eigen is. De 25 hoofdstukken worden afgewisseld met foto’s van preekstoelen, orgels, windvaantjes en eerste stenen.

Als je de beschrijving leest van de 25 Haagse kerkgebouwen, ligt tegelijkertijd een licht gevoel van teleurstelling voor de hand. Om het maar even te beperken tot de wijk Segbroek: wat jammer dat de kerk aan de Beeklaan niet aan de orde komt. En hoe ziet de St Albaanskerk er eigenlijk van binnen uit? En de Houtrustkerk? En waarom ontbreekt die prachtige tempel Dew Mandir aan de Gaslaan? En - buiten Segbroek - de rijk versierde Russisch Orthodoxe kapel aan de Obrechtstraat. Had die geen plaatsje verdiend? Hopelijk denken Koopmans en Valentijn na over een vervolguitgave in deze prachtige VOM-reeks, ‘Een lust voor het oog - deel 2’, zeg maar. Deel 1 is in elk geval al schitterend.

Piet Vernimmen

Een lust voor het oog – 25 Haagse kerken, Botine Koopmans en Dick Valentijn. Uitgeverij Verloren B.V., 2021, 372 blz. € 39,95. ISBN 978- 90- 8704-908-9