Duinwijck 90 jaar woonhotel

In 2010 verscheen Pardon, een woonhotel …? Een uitgave verzorgd door Han Vastert en Rolf de Jong over woonhotel Duinwijck. De auteurs beperkten zich niet tot het gebouw aan de Van Alkemandelaan 350, maar plaatsten woonhotels in een bredere context.

Ter gelegenheid van het 90-jarig bestaan van Duinwijck verzorgden beide auteurs in december 2022 een herziene versie van dit boek. Geactualiseerd, groter van formaat, van 84 naar 128 pagina’s, meer foto’s en een prettiger bladspiegel. Bovendien was Pardon, een woonhotel …? niet meer in de handel verkrijgbaar.

Parade-Allee
Terwijl in Den Haag vanaf de 19e eeuw de midden- en arbeidersklasse voornamelijk terecht kan in het zuidwesten van de stad, worden tussen de binnenstad en de kust de duurdere wijken gerealiseerd. Als Van Brienen en gravin van Bylandt begin vorige eeuw grond afstaan aan de gemeente, wordt de uitgifte van bouwkavels mogelijk in het gebied wat we kennen als het Benoordenhout. Het wordt een wijk waar men met respect is omgesprongen met de bestaande natuur en landgoedstructuur. De Van Alkemadelaan was oorspronkelijk bedoeld als een soort Parade-Allee, wat nog goed te zien is aan gebouwen als Nirwana, de Groenendaalflats en … aan Duinwijck.

Specifiek Haags
Hoewel de Nederlandse bevolking nooit warm gelopen heeft voor het wonen in flatgebouwen, ontstaat in de jaren 1920-1930 een nieuwe en succesvolle woonvorm: een luxe appartementencomplex, het woonhotel. Dat deze vorm juist hier furore maakt, heeft alles te maken met het feit dat Den Haag dan een grote groep welgestelden kent, veelal uit Indië, en met het dienstbodenprobleem in die jaren. Door de collectieve personeelsvoorziening (van portier tot liftboy, van wasvrouw tot kok) “heeft men gedeelde kosten en dubbele vreugd.” Den Haag kent er nog een stuk of twintig, op Nirwana aan de Benoordenhoutseweg na, vrijwel allemaal opgetrokken in de stijl van de Nieuwe Haagsche School.

New York
De auteurs tonen aan dat er behoorlijk wat overeenkomsten zijn aan te wijzen tussen Duinwijck, een ontwerp van ingenieursbureau L.M. van den Berg en J.J. Groenema, en de New Yorkse Beresford Apartments. Maar bij de bouw zijn er niet enkel voorstanders. Past de hoogte wel bij de belendende bebouwing? Is die steenmassa niet te overweldigend in de wijk? Als tijdens de crisisjaren nog lang niet alles verhuurd is, blijkt het noodzakelijk de grootste flats te splitsen. Wat overigens door de skeletbouw technisch geen enkel probleem is. Verder wordt in het boek ingegaan op de perikelen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, de dreigende ondergang begin jaren 80 en de kentering ten goede die daarna volgt.

Hoewel de laatste twee, drie hoofdstukken voornamelijk de interesse van de eigen bewoners zullen opwekken is Duinwijck, 90 jaar woonhotel een interessant boek voor iedere Hagenaar die geïnteresseerd is in architectuur, woningbouw en woonhotels.

Piet Vernimmen

Duinwijck, 90 jaar woonhotel, Han Vastert en Rolf de Jong. Uitgeverij De Nieuwe Haagsche, 2022, 128 blz., € 22,50. ISBN 978 94 6010 111 3