De Surinamestraat in Den Haag

Tijdens de coronaperiode was menigeen aan huis gekluisterd. Voor Peter Strengers, bewoner van de Surinamestraat, was de periode aanleiding de geschiedenis van de ‘mooiste straat van Den Haag’ te onderzoeken. Medio oktober ontving burgemeester Van Zanen het eerste exemplaar van ‘De Surinamestraat in Den Haag – Een geschiedenis van een bijzondere straat’, een erg informatief, bijzonder boek en aan te raden boek over deze straat in de Haagse Archipelbuurt.

De stadsuitbreidingen na 1850
In de 19e eeuw kende Den Haag een ware bevolkingsexplosie. Van 1844 tot 1900 steeg het aantal inwoners van 70.000 tot 200.000. Tot het jaar 1850 vond die groei enkel plaats binnen de singels: in de overvolle stad woonde eind 19e een op de vijf Hagenaars in een hofjeswoning.

Na 1850 vinden stadsuitbreidingen buiten de singels plaats. Zo koopt de maatschap ‘Suriname’ in 1881 het gebied tussen de Laan Copes van Cattenburgh en de Javastraat om die als bouwgrond te ontwikkelen. Het aantal architecten dat panden voor die nieuwe Surinamestraat ontwerpt is op één hand te tellen en het zijn niet de minsten: H.Wesstra, C.van Roode, J.Besseling, J.Pietersen en C.H. Peters. De eerste is bekend als architect van De Haagse Passage en de laatste in het rijtje is Rijksbouwmeester en architect van het Departement van Justitie aan het Plein. Peters gaat wonen in zijn zelfontworpen huis nummer 40. De gevels krijgen van de architecten ruim aandacht: de straat is een feest van neorenaissance, Lodewijkstijlen en neoclassicisme.

Deftig
“De straat lijkt gebouwd voor een specifieke groep mensen die zich in het ‘fin du siècle’ bewust waren van hun afkomst en ambities”, schrijft Strengers. Ze behoorden weliswaar niet tot de top van de maatschappij, maar ”ze voelden zich heel deftig. Het is een in onze ogen, intrigerende, maar ook wat ‘benauwde’ Haagse wereld.”

Prins Hendrik
De Surinamestraat telt 58 panden en Strengers geeft van elk pand een bouwkundige beschrijving, noemt de eerdere bewoners en de eventuele publicaties over het pand. Behalve de familie Couperus krijgt ook de school van Boucholte, het Paramaribohofje en een aantal bijzondere bewoners extra aandacht, zoals oud-minister van Justitie J. A. Loeff, sociaal hervormster Anna Van Hogendorp, strijdster voor het dierenwelzijn Caroline Kerkhoven, de christen-anarchist Felix Ortt, kolonel H. Schmidt die (vaak tevergeefs) Prins Hendrik in het gareel hield, en vele, vele anderen.

In de bijlage gaat de auteur in op het leven van de Joodse bewoners tijdens de oorlog, op de geschiedenis van de Bachstitz Gallery, het borstbeeld van Louis Couperus en op de muurgedichten in de straat.

De Surinamestraat in Den Haag – Een geschiedenis van een bijzondere straat, Peter Strengers, uitgave in eigen beheer,184 pag. €25,00. ISBN 978 -90-9035-089-9

Piet Vernimmen