De onbekende architect Frans Lourijsen

Peter van Dam, architectuurhistoricus, besteedde in eerdere publicaties uitgebreid aandacht aan het werk van enkele architecten die belangrijk zijn geweest voor het Haagse stadsbeeld. Zo liet hij boeken verschijnen over Willem van Liefland, Louis de Wolf en Herman Wesstra. Dit jaar verscheen ‘Architect Frans Lourijsen, de grote onbekende’.

In 1889 wordt Frans Lourijsen in Teteringen geboren, de plaats waar vier jaar eerder ook de in Den Haag bekende glazenier Pieter Hofman ter wereld komt. Lourijsen is een belangrijk figuur binnen de onroerend goed maatschappij Nationaal Grondbezit en als architect nauw verbonden met de Haagse Kunstkring, Jan Wils, Pieter Hofman en Jan Altorf. In de Haagse Kunstkring spreken architecten regelmatig over de Stijl en over het werk van de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright. Hier ontstaat de Nieuwe Haagse School. Lourijsen is in Den Haag verantwoordelijk voor honderden woningen, tientallen ingrijpende verbouwingen en een handvol woonhotels.

Een tijdlang werkt Lourijsen bij het bureau van Louis de Wolf, bekend als de architect van Maison Krul. In 1910 maakt hij zijn debuut als architect met de bouw van middenstandswoningen in de Buys Ballotstraat. In 1912 komen woonhuizen van zijn hand gereed in de Bentinckstraat en een paar jaar later middenstandswoningen in de Van Hoornbeekstraat. In de jaren ’20 realiseert hij ruim 70 woningen aan de Chrispijnstraat. In 1923 maakt hij een begin met een serie woon-winkelhuizen aan de Thomsonlaan en Thomsonplein.

Ruime aandacht besteedt Van Dam aan het werk van Lourijsen in het Benoordenhout. Daar ontwerpt Lourijsen voornamelijk in de stijl van de Nieuwe Haagse School. Mooie voorbeelden zijn te zien in de Mauvestraat, de Weissenbruchstraat en de Mesdagstraat. Daarnaast ontwerpt hij in deze stijl woonhotels en appartementengebouwen zoals het flatgebouw aan de Van Hogenhoucklaan, aan het Jozef Israëlsplein en aan de Van Zaeckstraat. Bij veel projecten van Lourijsen verzorgt de beeldhouwer Johan Altorf zijn zo kenmerkende bijpassende versieringen. Het worden Gesammtkunstwerke.

Met deze fraaie en goed gedocumenteerde uitgave slaagt Van Dam er overtuigend in Frans Lourijsen zijn plaats in de geschiedenis van de Haagse architectuur terug te geven.

Architect Frans Lourijsen, de grote onbekende, Peter van Dam: 144 pagina’s; Prijs €26,95; Uitgeverij De Onderste Steen; ISBN 078 9082 215670.