Eindelijk een monografie over Co Brandes (1884-1955), die zowel kwantitatief als kwalitatief veel heeft bijgedragen aan het Haagse stadsbeeld. Hij was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van wat sinds 1923 de Nieuwe Haagse School werd genoemd.
De gematigd moderne stroming met zijn beschaafde en toch krachtige eigentijdse stijl nam een middenpositie in tussen de geromantiseerde, quasi-ambachtelijke wereld van de Amsterdamse School en de rationele Nieuwe Zakelijkheid met zijn industriële ondertoon in Rotterdam. Kenmerkend zijn de expressieve kubistische baksteencomposities met stevige horizontale en verticale accenten. Veel meer informatie hierover is te vinden in het standaardwerk Schoone Eenheid (Teunissen en Freijser 2008). Bekende voorbeelden van Brandes’ gevelarchitectuur zijn de Dalton en de flats aan de Laan van Meerdervoort, beide in Bohemen. In dezelfde periode als de Dalton (ca. 1930) ontwierp hij vele huizen met lieflijk golvende daken, zoals de bekende parkflat in Marlot. Tezamen met directeur Bakker Schut van de gemeentelijke Dienst Stadsontwikkeling heeft Brandes zich bovendien intensief bezig gehouden met de stedenbouwkundige opzet van Bohemen en Marlot. Daarnaast verdienen zijn vele beeldbepalende villa’s in Wassenaar vermelding (bv. Maarheeze).
Het boek beschrijft niet alleen Brandes’ uitgebreide oeuvre, maar ook zijn levensloop. Geboren in een zeer eenvoudig gezin in de Zeeheldenbuurt; een loopbaan van timmerman via bouwkundig tekenaar tot (aanvankelijk neorenaissance-)architect; tevens ontwerper van interieurs, tuinen, monumenten en publicaties; actief in de kerkelijke beweging Vergadering van Gelovigen. Brandes woonde zijn hele leven in deze regio, wellicht mede omdat hij die als niet-autorijder per fiets kon bestrijken. Centraal in
het boek staan echter de vele bij een breed publiek geliefde gebouwen en ensembles. De talrijke oude en nieuwe foto’s maken de reden van die populariteit goed zichtbaar.
Het boek is niet goedkoop, maar de fraaie vormgeving rechtvaardigt dat: royaal formaat, harde kaft, dik papier, voorname lay-out.
CO BRANDES – bouwmeester van de Nieuwe Haagse School, Kees Rouw (tekst) – Huib Kooyker (fotografie) – Jantijn van den Heuvel (vormgeving), uitg. nai010 2018, 208 blz., ISBN 978-94-6208-463-6, € 39,95
René Vlaanderen