Verrot Plein 1813 is stadsvrienden een doorn in het oog

Plein 1813, het chicste plein van de stad, kwijnt weg. De villa van de staat Israël is zwaar verpauperd en de voormalige ambassade van Saoedi-Arabië is rot. Vrienden van Den Haag vinden dat de gemeente moet ingrijpen.

“Plein 1813 is een bevrijdingsplein, maar het lijkt wel een parkeerplaats. En met een rollator kun je er niet op de stoep lopen.'' Dat zeggen Emilie Linssen-Van Rossum en Henk Bakker van de Vrienden van Den Haag. De club die opkomt voor markante plekken en monumenten in de stad vindt de verwaarlozing van het karakteristieke plein zorgelijk. Stoeptegels liggen schots en scheef. Het onkruid in de tuin van de monumentale villa van Israël woekerde tot voor kort en het pand van het rijke Saoedi-Arabië, om de hoek aan de Alexanderstraat 19, is ernstig verwaarloosd.

Hemeltergend noemen Linssen en Bakker de situatie op het plein, nota bene beschermd stadsgezicht is. “Deze plek is uniek. Het werd aangelegd ter nagedachtenis aan de overwinning op Napoleon en het losmaken van Frankrijk. Het is feitelijk ons bevrijdingsplein. Dit plein is niet een klein beetje een zorg, maar een enorme zorg. ''

Strakke heggen
Linssen en Bakker vinden dat de gemeente geld in een grote renovatie moet steken. Dat geld werd afgelopen jaren nog door de stad gereserveerd om het plein en de villa op nummer 4-5 voor Israël veilig te maken. Er zou onder meer een elegante looproute komen met strakke heggen en antieke lantaarnpalen.

Het geld verdween tot verbijstering van de Vrienden van Den Haag in de la toen Israël ervan afzag om naar het Rijksmonument op Plein 1813 te verhuizen. “Het geld is weg'', zegt Linssen. “Teleurstellend. Wij vragen eigenlijk de gemeente: wees bereid het mooie plan alsnog uit te voeren zoals dat met een landschapsarchitect tot stand is gekomen.''

Dwangsom
De gemeente ziet geen heil in dat idee. De aanpak van Plein1813 was volgens haar alleen nodig uit beveiligingsoogpunt voor Israël. “De vergroening van Plein 1813 om de inrij-beperkende beveiligingsmaatregelen aan het oog te onttrekken zijn weggevallen omdat de Israëlische ambassade heeft afgezien van plannen om de ambassade te huisvesten op Plein 1813. Het college is niet voornemens de motie die opriep tot vergroening in deze vorm alsnog uit te voeren", aldus een woordvoerder van de gemeente.

Robert van Moorsel, voorzitter van de bewonersvereniging Archipel & Willemspark vindt dat jammer. Het historische Plein 1813 verdient volgens hem meer aandacht: “Deze plek met de vier stadspaleizen op de hoeken zie je nergens. Het is dus niet alleen karakteristiek voor Den Haag, maar ook belangrijk voor Nederland. Het plein moet weer statuur krijgen. Het doet nu geen recht aan wat het kan zijn en wat het vroeger was."

Van Moorsel én Arjen Dubbelaar (Groep de Mos) vinden dat de gemeente meer druk op de ketel moet zetten als landen zoals Saoedi-Arabië hun vastgoed verwaarlozen. “Er moet gewoon meer en intensiever overleg zijn, maar het ligt diplomatiek gevoelig.''

De gemeente zegt dat zij landen die hun bezit slecht onderhouden wel kan waarschuwen, maar geen dwangsom kan opleggen vanwege de diplomatieke onschendbaarheid. Dubbelaar kwalificeert dat als kolder. “De gemeente vindt het niet opportuun een last onder dwangsom op te leggen'', zegt hij.

Linssen van de Vrienden van Den Haag geeft een eigen analyse: “Ze willen geen geduvel met landen waarmee ze een goede verstandhouding hebben.''

Israël en Saoedi-Arabië hebben niet gereageerd op vragen van deze krant. Israël is evenwel druk bezig haar villa er te verkopen. Investeerders staan in de rij. Onder anderen vastgoedmagnaat Boris Bayer. “Er moet wel onderhoud plaatsvinden", zegt hij. “Maar een rotte kies is het nog niet. Het is een prachtig mooi bezit. En ik vind het een prachtig plein. Het is een hotspot. De plek is fenomenaal. Triple AAA."