De hoge woontorens die gepland zijn bij Hollands Spoor leveren geen woningen voor de middengroepen en voor gezinnen op, maar leiden wel tot een slecht verblijfsklimaat in de omgeving. Daarom heeft Christine Sijbesma in de commissie Ruimte namens de Vrienden van Den Haag op 8 mei 2019 ingesproken over de Nota’s van Uitgangspunten HS-kwartier en Haagvlietpoort.
Inspraak over de Nota’s van Uitgangspunten HS-kwartier en Haagvlietpoort Commissie Ruimte 8 mei 2019
Geachte mevrouw de voorzitter,
De Vereniging Vrienden van Den Haag komt op voor de leefbaarheid en een goede mix van oud en nieuw in onze mooie stad. Die missen wij totaal in deze van p.r. vergeven nota’s. Zij staan zo bol van inconsistenties, dat 5 minuten veel te kort zijn om alles te noemen. Ik licht er daarom 3 punten uit.
Allereerst het achterhaalde concept van de hoge woontorens. Die zijn hoogstens aantrekkelijk voor Amsterdamse forensen, die wel geld hebben, maar in Amsterdam niet meer terecht kunnen. De voorgestelde mix van 30% sociale huur, 20% middenhuur en koopwoningen, inclusief voor starters, weerspiegelt de Haagse woonbehoeftes. Maar prijstechnisch is die mix in hoogbouw onmogelijk. Elke aannemer, projectontwikkelaar en corporatie kan u vertellen dat hoogbouw 40% duurder is dan gewone appartementenbouw tot 8 lagen. En dan praten we nog niet eens over de extra kosten van klimaatneutraal bouwen. En over kronen die openbare ruimtes moeten worden in plaats van veel geld opleverende penthuizen. Dit soort dure bouw kan dus niet ten goede komen aan de doelgroepen van de gemeente.
Ons inziens hebben die torens alleen kans van slagen als ze grotendeels bestemd worden voor de weer sterk aantrekkende kantorenmarkt. Met daartussen lage complexen voor gewone mensen, waarvoor groene bouw mogelijk wordt. Waar Den Haag echt vernieuwend bouwt, in hoogstens 8 lagen, met hier nog ongekende vormen van groen op gezamenlijke patio’s, binnen- en daktuinen, en met groene verbindingsslingers in de lucht tussen de gebouwen. Daarmee zou deze wijk internationaal echt spraakmakend worden en bewoonbaar voor gewone Hagenaars.
Dan de leefbaarheid. Eerst komt er 10 jaar een logistieke nachtmerrie rondom het HS. De nota spreekt namelijk van een factor 80 toename van de ondergrondse infrastructuur. Tel daarbij de bovengrondse bouwlogistiek op en de chaos is compleet. Maar o.k., dan is de buurt klaar. Maar: zonder starters en middeninkomens komt hier geen levendige, gemengde wijk.
En ook de belofte dat “elke woning een goede buitenruimte krijgt” is bij bouwhoogtes boven de 30 meter natuurlijk onzin. Wat heb je nu aan balkons op 30 tot 100 meter hoogte of meer? En aan armetierige boompjes en zielig gras vol verwaaid afval? Want op een ondergrond van riolering, kabels en parkeergarages groeit geen kwaliteitsgroen. Ook al komt daar aarde bovenop, het grondwater zal ontbreken. Dit vraagt kostbare en zeer vandalisme-gevoelige irrigatie en regenwaterafvoersystemen. Kortom, van die geplande aantrekkelijke buitenruimtes blijft in de praktijk niets over. Dat neem je niet weg met al dat fotoshoppen.
Tenslotte de uitvoering. De nota stelt dat er later nog een bestemmingsplan, MER en LER komen. Maar dat tegelijkertijd bouwplannen die al in voorbereiding zijn, gewoon door mogen gaan. Met deze aankondiging neemt de gemeente een hoogst ongewenst loopje met de rechtsbescherming, de inspraak en de milieu-eisen. Geen wonder dat de Haagse burgers zich bedrogen voelen bij zulke 1-2tjes van gemeente en investeerders.
Twee jaar geleden beloofde de gemeente dat ze de door het Bezuidenhout ontwikkelde LER bij nieuwe bouwplannen zou invoeren. Nu belooft de gemeente dat zij dit later rond HS alsnog gaat doen. Maar de LER is juist een instrument dat aan de planning vooraf gaat. Inzet naderhand getuigt van onkunde of bewuste onwil tot het geven van transparantie over de maatschappelijke gevolgen van een gebiedsplanning. Hiermee ondermijnt de gemeente nog verder het vertrouwen van de burger in de lokale politiek.
Kortom, beide nota’s zijn een gotspe van achterhaalde hoogbouwconcepten en niet-verenigbare omgevingswensen. Met als resultaat: 10 jaar bouwchaos, luxe en uitzicht voor de elites, en kippenhokken voor de starters. Die, zoals de cijfers laten zien, naar de randgemeentes gaan zodra er kinderen komen. Zo wordt deze prachtige kans gemist voor werkelijk toonaangevende, inclusieve en groene stadsvernieuwing.