De Vrienden hebben op vele momenten artikelen en inspraak geleverd op de recent door de Gemeenteraad aanvaarde Nota Skyline en Eyeline. Hiervan doen we verslag. We kunnen tevreden zijn met de resultaten van onze inspanningen tot nu toe, maar realiseren ons dat we zeker nog alert moeten blijven op de concrete doorwerking van dit hoogbouwbeleid in actuele en toekomstige plan
Ging de de gemeente tot voor kort nog van het standpunt uit “Er komen zoveel inwoners bij, dus we moeten wel de hoogte in”. Dankzij de Vrienden van Den Haag, en (gelukkig) veel anderen die zich bekommeren om de kwaliteit van de stedelijke ruimte, is dat standpunt nu verlaten. De recent door de gemeenteraad aanvaarde Nota Skyline en Eyeline gaat ervanuit dat hoogbouw alleen ruimtewinst oplevert als er gebouwd wordt zonder parkeerplaatsen. Dus alleen in de zogeheten concentratiegebieden rond knooppunten van Openbaar Vervoer wordt hoogbouw gepland. Kennelijk is de gedachte hierachter dat op deze locaties de bewoners geen auto nodig hebben, en er dus ook (bijna) geen parkeerplaatsen onder deze hoogbouw nodig zijn. Dit laatste staat nog niet in de nota, maar zal ongetwijfeld bij de concrete PUK’s een punt van aandacht zijn.
Ook aan het door de Vrienden steeds herhaalde nadeel dat de openbare ruimte rond hoogbouw volstrekt onbruikbaar is vanwege de windhinder wordt tegemoetgekomen. De nota schrijft voor dat hoogbouw voorzien moet worden van een aan alle zijden verbrede onderbouw (“de plint”) die de valwinden wegneemt. Ook dient hoogbouw voorzien te worden van groen op terrassen of langs de gevel (zou dat wel groeien in dit zeeklimaat?). Duurzaamheideisen gelden vanzelfsprekend. Zo zou het verblijfsklimaat rond de torens mogelijk toch aanvaardbaar kunnen worden. Ook aan het zicht op de stad vanuit de verte is gedacht: torens moeten een interessante top krijgen.
In de nota wordt echter nog geen oplossing geboden voor het feit dat woningen in hoogbouw gemiddeld 40% duurder zijn dan in bouw van bijvoorbeeld 6 lagen. Tevens is nog onduidelijk of Hagenaars wel willen wonen in hoogbouw, en of het de vereenzaming niet in de hand werkt. Wel wordt ervan uitgegaan dat wonen in hoogbouw ongeschikt is voor huishoudens met kinderen. Meer iets voor draagkrachtige yuppen en empty-nesters.
Het is gestaafd door veel onderzoek dat bouwen in 6 tot 8 lagen niet alleen woningen van normaal prijsniveau oplevert, maar bovendien tot de hoogste dichtheid leidt. Voorde Vrienden is ook van belang dat gebouwen tot 6 lagen ook in het Beschermd Stadsgezicht aanvaardbaar kunnen worden ingepast. Dit besef is nog slechts bij een paar politieke partijen doorgedrongen.
In artikelen en inspraak hebben we benadrukt dat de definitie van hoogbouw als “hoger dan 50 meter” het gevaar in zich heeft dat overal in Den Haag gebouwen tot 50 meter hoog opduiken. Wij als Vrienden zijn van mening dat gebouwen boven de 25 meter als hoogbouw moeten worden gezien, aangezien daarboven alle bekende nadelen van hoogbouw al gelden – windhinder, vereenzaming, detonerend in het evenwichtige stadsbeeld, enz. Onze inspraak leidde ertoe dat de Gemeenteraad op 25 januari 2018 een motie heeft aangenomen dat er ook voor torens tussen 25 en 50 meter hoogte een kader dient te worden opgesteld, net zoals dit nu voor torens hoger dan 50 meter is gedaan. Daarbij dienen zaken als duurzaamheid, groen, goede openbare ruimte, een mooie plint, goede afvalvoorzieningen, etc. te worden vastgesteld door de Raad.
Al met al is de constatering dat we als Vrienden niet ontevreden zijn over het effect van onze artikelen en inspraak. Maar we moeten wel alert blijven hoe e.e.a. in concrete plannen uitwerkt.
Werkgroep Stadsbeeld en Stadsgroen
Februari 2018.