We hadden vandaag, 15 september, een buitengewoon interessante excursie. En tot in de puntjes verzorgd: je waande je in Engeland toen op de boot terug een mandje echte theekopjes tevoorschijn kwam, twee kannen thee en twee ‘delftsblauwe’ koekjestrommels met amandelspeculaas.
Mijn groep werd om 13.00 uur ontvangen in het Jan van Goyenhuis, waar Paulus Potter ook verbleven heeft, met koffie, koek en een uitgebreide toelichting van onze gids Jan op de stier van Paulus Potter: niets werd onderbelicht gelaten en voortaan zullen wij het schilderij dan ook met een kennersblik aanschouwen. Daarna togen wij naar boven naar de kamer waar Jan van Goyen ooit vertoefde en waar een schilderij met zijn hele familie afgebeeld aan de muur hing. Natuurlijk ging alle aandacht uit naar het schilderij 'Gezicht op Den Haag' (origineel in Haags Historisch Museum), waar Jan ons uitgebreid meenam op een onderzoek van het schilderij en de ooievaar aanwees die het waarmerk was dat het om Den Haag ging. Geschilderd vanuit het torentje van het Kasteel de Binckhorst en dat een van de doelen van onze excursie was om dit te verifiëren. Het weer was ons gunstig gezind en met de schipper Michiel Voorhoeve en de stuurman voeren we over de Trekvaart naar de Binckhorst, langs de molen, de enige uit de 17de eeuw aldaar.
Met spanning naar het kasteel getogen en vooral naar de toren, want de rest is kinderdagverblijf en muisstil naar boven want de kindjes sliepen. Boven konden we allemaal om de beurt door de luiken kijken en ons even wanen in de 17de eeuw waar Jan van Goyen het zicht op ’s-Gravenhage schilderde. Nu was het nog de niet ingerichte omgeving. Ontsierende kantoorgebouwen staan op de lijst om afgebroken te worden, en nieuwe woontorens verrezen. Niet alle erg fraai, zo van buiten gezien, Maar Jan deed ons geloven dat het er prachtig uit komt te zien met groene verbindingen van de trekvaart naar de begraafplaats St. Barbara en verder.
Tot zover liep de excursie op rolletjes. Maar toen kwam er een hapering in de planning, want de boot die de tweede groep kwam brengen en ons mee terug zou nemen, kwam pas na ruim een half uur door verstekelingen die na hun ontdekking weer helemaal teruggebracht moesten worden. Maar alles werd weer goedgemaakt met eerder vermelde thee uit echte kopjes en met een heerlijk koekje.
Eenmaal terug en weer op de wal zou je denken dat het afgelopen was, maar nee, toen begon het pas. We bezochten het huis van Balkeneinde met de oude bibliotheek, het uitzicht op de achtergebouwen. Jan vertelde ons de geschiedenis van het Haagse porselein dat eigenlijk Meissen porselein was, maar daar geschilderd werd en direct verkocht, zodat het breekrisico dat heel erg groot was door de kwetsbaarheid van het zeer dunne porselein, niet bij hem zou liggen. De andere achtergebouwen hadden een religieuze bestemming en deed ook dienst als mogelijkheid voor daklozen om op enig moment in de week een ontbijt te krijgen.
Het volgende was nogmaals een bezoek aan het Van Goyenhuis, ook naar de kelders, de keuken met het oude fornuis en de waterpomp (kinderen van Van Goyen gingen bleven gezond door het gezuiverde drinkwater uit de pomp), de bibliotheek, waar waarschijnlijk prins Frederik Hendrik met zijn gemalin Amalia van Solms besprekingen voerden over bijvoorbeeld hun nieuw te bouwen woning, en tenslotte het Paulus Potterhuis, althans de kamer waar hij werkte, met alle verhalen die dat weer opriep (geen licht, dus snel werken en leerlingen die al vroeg de verf mengde die die dag nodig was).