Impressie Rondleiding langs het groen in het Westbroekpark op 12 en 19 juni

Geschiedenis
Het Westbroekpark is een stadspark met een oppervlakte van ruim 18 ha en bestaat sinds 1926. Het prachtige park is aangelegd volgens het plan van Pieter Westbroek, de vroegere directeur van de gemeentelijke plantsoenendienst. In zijn tijd als directeur werd door de plantsoenendienst een aantal Haagse parken en pleinen aangelegd, waaronder de Bosjes van Poot, het park Zorgvliet, Marlot, de Scheveningse Bosjes, het Sweelinckplein, het Frederik Hendrikplein en het Zuiderpark.

Ooit was het een tamelijk ontoegankelijk duingebied, maar toen halverwege de 19-de eeuw overal in de steden stadsuitbreidingen op gang kwamen, werd het aantrekkelijk om er zand vandaan te halen. Stadsuitbreidingen hadden het zand nodig om de vaak veenachtige bodem op te hogen. In 1860 werd het afgegraven, waar het zand gebruikt is voor de aanleg van het station Delftsepoort in Rotterdam.

Daarna heeft het decennia lang braak gelegen. Eigenlijk was het niet veel meer dan een vrij rommelig veld, dat gebruikt werd als Koeweide en waar ook de sleperspaarden mochten uitrusten nadat ze de vissersnetten moeizaam door het mulle zand naar de boetvelden hadden gebracht. Er zijn plannen gemaakt voor een villawijk, die het niet gehaald hebben, Berlage wilde het driehoekige terrein tussen Kanaal, Nieuwe Duinweg en Nieuwe Parklaan inrichten als permanent tentoonstellingsterrein. Dit voorstel haalde het ook niet. De huidige Cremerweg is nog een overblijfsel van de door Berlage ontworpen weg om het halfronde hoofdgebouw heen.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog is het terrein gebruikt als interneringskamp voor Britse militairen. In 1920 kwam er een verzoek voor een groots stadion voor de Olympische Spelen in 1928. Toen dat ook afgewezen werd, besloot de gemeenteraad dat er toch iets met de plek gedaan moest worden zonder dat het veel geld kostte. Uit alle inrichtingsontwerpen is het plan van Westbroek eruit gekomen: een aanleg in landschappelijke stijl met een vrije indeling van waterpartijen, weiden en beplanting. In 1926 kwam het gereed, maar dat heeft Westbroek niet meer mogen meemaken.

Alle voorstellen om het Park daarna te gebruiken voor wat dan ook haalden het niet: de buurt was bevreesd voor overlast. Wel is in 1932 de Indische Tentoonstelling daar groots gehouden met het Minangkabauhuis. Dit bijzondere gebouw heeft daarna op andere plekken in Den Haag gestaan, waaronder het Haagse Bos (ik heb er nog gegeten op mijn 17de verjaardag).

In WOII kwam het Westbroekpark in de zgn. 'vesting Scheveningen' te liggen en maakte deel uit van de Atlantikwall. De twee bunkers in het Westbroekpark getuigen daar nog van. Het veld is ook gebruikt voor aardappelteelt ter leniging van het voedselgebrek.

Het jaar 1948 werd een keerpunt in de geschiedenis van het Westbroekpark. Ter gelegenheid van het 50-jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina werd er een grote internationale bloemententoonstelling gehouden. Nederlandse kwekers plantten er duizenden bomen, heesters, vaste planten en bloembollen. Alles in de zgn. Engelse landschapsstijl met losstaande boomgroepen omgeven door vaste planten en schilderachtige doorkijkjes. De grindpaden verdwenen en er ontstond een prachtige aaneengesloten grasmat zonder paden, waar men vrij op kon rondlopen. Deze bloemententoonstelling trok zoveel bezoekers uit het binnen- en buitenland, dat de gemeente na afloop besloot de beplanting te laten staan.

Nu is het een van de mooiste parken van Den Haag en Scheveningen en staat het vooral bekend om het Rosarium uit 1961, waar jaarlijks het internationale rozenconcours wordt gehouden.

De rozen en het groen
Bij de keuze voor de beplanting moest rekening gehouden worden met de zoute zeewind. Veelal werd daarom gestart met populieren on de wind te breken en een luwte te creëren voor langzaam groeiende bomen zoals de eik. Probleem was en is nog altijd dat als het tijd is om de populieren te kappen de gemeente op veel weerstand stuit. Onze gids, Paul Boetens van de gemeente, die zelf hier in zijn jonge jaren als hovenier werkzaam was, heeft ons toelichting gegeven op de beplanting: opbouw en visie van toen. Het is hard werken om het park netjes te houden en nu vooral met de Rozententoonstelling in zicht. En ook hier wreekt zich de terugloop van personeel en vrijwilligers.

De bekendheid ontleent het Westbroekpark natuurlijk aan de rozen. De collectie telt 20.000 tot 25.000 rozen, verspreid over 350 bedden en deze zijn onderworpen aan een heel systeem van keuringen.

Uit de hele wereld worden rozen die nog niet in de handel zijn ingezonden. Deze komen alleen met een nummer op een omheind proefveld te staan. Twee jaar lang worden ze regelmatig gekeurd door een internationale commissie en worden er certificaten uitgereikt.

Daarnaast is er een afzonderlijke keuring van reeds wél in de handel zijnde rozen, die in het Rosarium zijn aangeplant. Er zijn 6 categorieën (geurrozen, trosrozen, grootbloemige rozen, park/heesterrozen, patiorozen, leirozen) en de eigenschappen van deze rozen worden gedurende drie jaar door rozenspecialisten gekeurd en voor de beste rozen in elk van deze categorieën looft het gemeentebestuur een bronzen, zilveren en gouden certificaat van aanbeveling uit.

De rozen die een dergelijk certificaat hebben ontvangen, dingen vervolgens vijf jaar mee naar de allerhoogste onderscheiding die het gemeentebestuur jaarlijks beschikbaar stelt: de 'Gouden roos van 's-Gravenhage'. Een internationale jury van deskundigen en leken wijst de winnaar aan, die een plaatsje krijgt in de 'Panoramahof' waar alle gouden rozen bij elkaar staan.

Het onderhoud van park en rozen doet de gemeente. Om ziekten, maar vooral ongedierte dat aan de wortels knaagt e.d. te bestrijden, worden ongeveer 35 bedden per jaar zo’n 50 cm afgegraven en voorzien van nieuwe aarde: een heel proces!

Het is altijd weer een feestje om rond te lopen in dit prachtige park en zeker met een rondleiding van Paul Boeters, die we na afloop zeer hartelijk bedankt hebben en daarbij het CID groene boekje (mooi ingepakt) overhandigd hebben.

Werkgroep Activiteiten