Impressie lentewandeling Bunkers, nachtegalen en orchideetjes op 21 en 28 mei

Verzamelpunt was de Pier, waar we stilstonden bij de geschiedenis ervan: de opening in 1961, het verval, de pogingen om er nieuw leven in te blazen, het gerucht om hem af te breken en een nieuwe te bouwen in het verlengde van het Kurhaus. We waren het erover eens dat dit laatste voorlopig nog wel een schone droom zal blijven.

Het strand op, waar onze gids Jacob Bijl voor eb gezorgd had, zodat we op hard zand konden lopen. Met deze waterstand waren de golfbrekers, die dwars op onze stranden liggen, enigszins zichtbaar, althans wat er nog van over was. Eigenlijk breken ze geen golven, maar voorkomen ze het wegspoelen van zand en zijn dus strandhoofden. Bij vloed zijn ze niet zichtbaar en vormen een gevaar voor zwemmers; vandaar de waarschuwingsborden, die ook wel eens kapot zijn. Helaas geen zeehonden of drieteenstrandlopertjes, daarvoor waren er teveel loslopende honden. 

Jacob heeft ons op deze wandeling alles laten zien en verteld wat beloofd was, inclusief de vier trappen van 20 treden per stuk, die door onze deelnemers heldhaftig werden genomen. Bovenop: een goed zicht over de bunkers in de duinen, althans wat ervan over is. Deze waren onderdeel van wat ooit de Atlantikwall was: door de Duitsers aangelegd als verdedigingswerken, lopend van Noorwegen via Denemarken, Duitsland, Nederland en België naar Frankrijk tot aan de grens met Spanje. Deze verdedigingslinie werd nooit helemaal voltooid en bestond uit bunkers, kanonnen en mijnenvelden. De bunkers dienden verschillende doelen: bv. voor de plaatsing van geschutbatterijen waar kanonnen stonden opgesteld. Die werden op andere hoogten ingesteld dan de commandobunkers die ander geschut gebruikten; dat was hier nog goed zichtbaar.

De reden waarom deze duinen ‘Oostduinpark’ heten, werd ons door Jacob onthuld, maar dit ga ik niet verklappen, zodat er ook voor een volgende wandeling volgend jaar nog wat te leren valt. Ook verklap ik niet waar de orchideeën staan, die we hebben gezien. Jacob vertelde dat als de vindplaats op de ‘waarnemingen’ site wordt gezet, je niet raar moet kijken als er de volgende dag alleen nog maar een grote lege plek te zien is: gejat. Dat schijnt usance te zijn bij niet alledaagse soorten; Jacob wist er veel voorbeelden van te noemen. Als je zo gebogen de flora wat meer in detail bekijkt en daar uitleg bij krijgt, is er veel te ontdekken en plezier aan te beleven.

Maar ook de fauna liet van zich horen: de nachtegalen met hun karakteristieke veelzijdige zang, de tjiftjaf, de fitis, de heldere zang van de zwartkop, de braamsluiper, de grasmus, kortom voor de kenner wel 20 soorten gezien en/of gehoord.

Stilgestaan bij de watertoren: in 1874 gebouwd door het Haagse Duinwaterleidingbedrijf (tegenwoordig Dunea). Het gehele duingebied tussen Monster en Katwijk wordt geïnfiltreerd met water uit de Afgedamde Maas. Door zijn twee reservoirs van respectievelijk 1000 en 1200 m³, kan deze toren van alle watertorens in Zuid-Holland het meeste water opslaan. Hij is nog steeds in gebruik, dus als onze waterdruk door een calamiteit zou wegvallen, redt deze toren ons. Hij staat op de monumentenlijst. De slechtvalk die in de toren zijn nest heeft (gehad) liet zich niet zien.

Ertegenover was de toegang naar wat eens De Ruygenhoek was: de duinvilla van koningin Wilhelmina die zij 1917 liet bouwen om er van de zeelucht te genieten en er te schilderen. Inmiddels bestaat dat niet meer; Jacob kon ons wel een foto tonen van het huis.

Terug langs het nettenboetsterveld. Vanaf halverwege negentiende eeuw tot de eerste helft van de twintigste eeuw gebruikten de Scheveningse vissers lange katoenen drijfnetten bij het vissen. Deze moesten na terugkomst gedroogd en hersteld worden. Met paard en wagen werden de netten van de vissersschepen naar dit boetveld gebracht en kwamen de boetsters om de gaten in de netten te herstellen. Toen de katoenen drijfnetten in de jaren zestig van de vorige eeuw werden vervangen door netten van kunststofvezels waren de boetsters niet meer nodig. Nu grazen er een paar koeien en zijn er soms reeën te zien.

We boften met het mooie weer, waardoor het een echte lentewandeling werd. 
Jacob werd zeer bedankt door de enthousiaste deelnemers.

Werkgroep Activiteiten